ευρωμπούρδες

Διάλειμμα για ταληράκια

2011.11.10

Ένα μικρό διάλειμμα στην ομφαλοσκόπηση γιατί η μπούρδα τελικά έχει λάβει πανευρωπαϊκές διαστάσεις και παρότι πολύ θα ήθελα να περνάω για στωικός κινέζος που προσπαθεί να πιάσει κουνούπια με τσόπστιξ, θα πρέπει να σας εκμυστηρευτώ πως είναι μερικές στιγμές που θα προτιμούσα να είμαι ο σχεδόν συνονόματος τσάκι τσαν.

Μπούρδα Α

Ο σαρκοζί δήλωσε πως θα πρέπει να υπάρξει μία ευρώπη 2 ταχυτήτων. Η μέρκελ πετάρισε τα ματάκια της. Λίγο πριν το διαψεύσει. Με λίγα λόγια αναβιώνουν τα σενάρια περί δύο ευρώ. Ενός λατινικού κι ενός βόρειου. Μάλιστα. Δεν θα ασχοληθώ πολύ με το γιατί το έκαναν αυτό. Το να αναλύεις το σαρκοζί είναι σαν να αναλύεις τον μπερλουσκόνι στην 20ετή θητεία του. Ανούσιο.

Χάνει τις εκλογές, ο πόλεμος στη λιβύη δεν είχε το ίδιο εφέ που είχε ο πόλεμος των φόκλαντς και επειδή δεν έχει plan B, προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει έναν τρόπο να επιπλεύσει απευθυνόμενος στις συμμαχίες που τον στηρίζουν (δηλαδή τις τράπεζες και τη γαλλία των φορολογικών απαλλαγών). Να μη λέμε μεγάλες κουβέντες, αλλά φοβάμαι πως δεν θα έχει την επιτυχία του μεγάλου ιταλού εραστή. Όμως ας υποθέσουμε πως η γαλλία πράγματι προσπαθεί να φτιάξει με τη γερμανία ένα σκληρό πυρήνα του ευρώ. Ερωτήματα:

Α1. Είναι η ιδέα του σπασίματος του ευρώ κάποιο καινούργιο σχέδιο? Όχι φυσικά. Την είχαμε συζητήσει στο περτικαλί τσαρδί μου από το μάρτη του 2009, και μη νομίζετε ότι αυτή η έμπνευση οφειλόταν στο γνωστό κληρονομικό μου χάρισμα. Κι εγώ την είχα ακούσει από έναν τρελό το φθινόπωρο του 2007. Κι αν θέλετε να πάμε πιο πίσω, όλες τις δομικές αιτίες του δράματος που ζούμε σήμερα στην ΕΕ μπορείτε να τις διαβάσετε από τον ΑΓΠ τον ίδιο στη συζήτηση περί της αποδοχής της συνθήκης του μάαστριχτ στις αρχές του 90 (πετάξτε τις εθνικές κορώνες και κρατήστε το ζουμί).

Α2. Μήπως όμως έφτασε ο κόμπος στο χτένι και ο σκληρός πυρήνας της ευρώπης θέλει να αποσχιστεί από τα λιμά? Ίσως, αλλά εδώ πρέπει να μιλήσουμε για ποιον σκληρό πυρήνα μιλάμε. Ο σαρκοζί θέλει να φαντασιώνεται πως ανήκει στο σκληρό πυρήνα. Ο πρακτικός αποκλεισμός των γαλλικών τραπεζών από τις χρηματαγορές μέσα στο καλοκαίρι όμως μας δείχνει πως οι αγαπημένες τους αγορές μάλλον δεν συμφωνούν μαζί του. Κι έτσι τελικά η φαντασίωση του τι αποτελεί σκληρό πυρήνα καταρρέει.

Α3. Κι αν το εννοούν? Ας δούμε τι σημαίνει αυτό. Ας υποθέσουμε πως η γαλλία με τη γερμανία και την ολλανδία αποφασίζουν να συγκροτήσουν την πρώτη ταχύτητα. Το δεύτερο ευρώ των φτωχών είναι προφανές πως θα υποτιμηθεί στις χρηματαγορές. Πόσο? Θέλετε να πούμε ένα ευγενικό 30% ? Αυτό σημαίνει πρακτικά 30% κούρεμα σε όλα τα χρέη που κατέχουν οι γαλλικές τράπεζες στις χώρες του φτωχού ευρώ. Πόσο είναι αυτό?

Η έκθεση των γαλλικών τραπεζών στο χρέος (ιδιωτικό και δημόσιο) των χωρών που θα μπούνε στη δεύτερη ταχύτητα είναι τεράστια. 415δις στην ιταλία, 150δις στην ισπανία, 55δις στην ελλάδα, 32δις στην ιρλανδία, 25δις στην πορτογαλία και 230δις στο βέλγιο για να πάρουμε μόνο τις χώρες που βρίσκονται πέρα από ή στα όρια της εξόδου από τις αγορές. Δηλαδή 1τρις ευρώ έκθεση χοντρά χοντρά. 30% μείωση σε αυτό σημαίνει 300δις τρύπα στις γαλλικές τράπεζες που ήδη έχουν πρόβλημα από τα δικά τους σαπάκια. Μπορούν να την καλύψουν? Πολύ δύσκολα. Και σε αυτό δεν μετράμε τα επιπλέον κουρέματα που θα γίνουν από τις στάσεις πληρωμών των φτωχών χωρών οι οποίες δεν θα μπορούν να πληρώνουν τα σημερινά υψηλά επιτόκια. Δεν μετράμε επίσης την πτώση της αξίας των επενδύσεων που έχουν κάνει οι γαλλικές επιχειρήσεις στις χώρες των φτωχών και την πτώση των εξαγωγών που θα αποφέρει το νέο ασθενέστερο ευρώ των φτωχών. Με λίγα λόγια αν η γαλλία θέλει ευρώ 2 ταχυτήτων, θα ήταν καλύτερο να έρθει κι αυτή στη δεύτερη ταχύτητα.

Α4. Κι αν οι γερμανοί το αποφασίσουν μόνοι τους με τους ολλανδούς και τους φινλανδούς? Τα ίδια που λέγαμε παραπάνω για τους γάλλους ισχύουν και για τους γερμανούς, με το επιπλέον πρόβλημα πως η απότομη πτώση των εξαγωγών θα φέρει μια ισχυρότατη ύφεση στο εσωτερικό της γερμανίας που δεν θα ξέρει πώς να αναδιαρθρώσει την οικονομία της καθώς μέχρι σήμερα παίζει το σκοπό “σφυρίζω αδιάφορα, η κρίση δεν μ’ ακουμπά”. Κι έτσι το ισχυρό βιομηχανικό κεφάλαιο και το εύρωστο κράτος δεν θα μπορέσουν να καλύψουν (πόσω μάλλον να αναπληρώσουν) τις κατεστραμμένες τους τράπεζες.

Άρα πέρα από το γεγονός πως δεν διαθέτουν καμία πολιτική νομιμοποίηση να τραβήξουν αυτόν το δρόμο, οι οικονομικές καραμπόλες μιας τέτοιας κίνησης είναι αποτρεπτικές.

Μπούρδα Β

Οι εκσυγχρονιστικές δυνάμεις της χώρας έχουν όραμα. Πριν 10 χρόνια ήθελαν να γίνουμε ιρλανδία (τι κρίμα που δεν δούλεψε). Πριν 2 χρόνια ήθελαν να γίνουμε σουηδία (αυτό κράτησε 6 μήνες όπως και το λεφτά υπάρχουν) και μετά πήγαμε στη δανία. Σήμερα πια μας λένε πως πρέπει να γίνουμε κάτι μεταξύ πολωνίας και τουρκίας. Με το ρυθμό που πάνε του χρόνου θα θέλουν να γίνουμε βιετνάμ και του παραχρόνου σομαλία. Αλλά ας δώσουμε 3 λεπτά σκέψης στα νέα παραδείγματα που μας προσφέρει η ελλάδα της προόδου και του μνημονίου (δηλαδή η νέα κυβέρνηση).

Β1. Μήπως να γίνουμε τουρκία? Αχ ερντογάν. Συντηρητικός, νεοφιλελεύθερος και λιγουλάκι αυταρχικός, αλλά χωρίς τη βρώμα της γαλότσας του συνταγματάρχη. Εντάξει, ας παραβλέψουμε το γεγονός πως η τουρκική οικονομία βιώνει μια φούσκα που προκλήθηκε από την “αύξηση της ρευστότητας” στις ΗΠΑ και που σύντομα θα σκάσει. Με ποιο τρόπο ακριβώς φαντασιώνονται οι ηγήτορες της προόδου ότι ο λουκάς παπαδήμος, ορμώμενος από το σπίτι του και χειροκροτούμενος από στενό οικογενειακό και φιλικό κύκλο, μπορεί να έχει τη νομιμοποίηση του ερντογάν που ψηφίστηκε από το 50φεύγα % του εκλογικού σώματος για τρίτη συνεχόμενη φορά?

Μα ειλικρινά, τι τους βάζουν στον καφέ εκεί στα ντακάπο?

Β2. Μήπως να γίνουμε πολωνία? Η πολωνία θεωρείται από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα αποσοβιετοποιήσης στην ανατολική ευρώπη και προσαρμογής στον καπιταλισμό. Μη νομίσετε τίποτα φοβερό, απλά εκεί η εισαγωγή του φιλελεύθερου παραδείγματος έφερε λιγότερη καταστροφή στο πέρασμά της απ’ ότι στη ρωσία, την ουκρανία, τη βουλγαρία και άλλες πρώην σοβιετικού τύπου χώρες. Παρόλαυτά θα έλεγα πως και μόνο η επίκληση του πολωνικού μοντέλου λειτουργεί περισσότερο ως φόβητρο παρά ως υπόσχεση.

Η φαντασίωση ταιριάζει με την άλλη φαντασίωση πως είμαστε η τελευταία σοβιετικού τύπου χώρα. Μια ακόμη ανιστόρητη αναλογία που ακούγεται από τους γνωστούς ανιστόρητους οπαδούς της προόδου. Αλλά ας πάει το παλιάμπελο και ας το εξετάσουμε. Η πολωνία και οι άλλες χώρες του σοβιετικού περίγυρου βίωσαν την πτώση από τη σοβιετική σφαίρα ως απελευθέρωση. Τόσο πολιτική, όσο και οικονομική. Οι κοινωνίες τους είχαν απονομιμοποιήσει το προηγούμενο καθεστώς ήδη από τη δεκαετία του 1970 (θυμάστε τη δικτατορία γιαρουζέλσκι?) και άρα ήταν έτοιμες να δεχθούν ένα νέο οικονομικό και πολιτικό καθεστώς. Πράγμα που φυσικά δεν συμβαίνει στην περίπτωση της ελλάδας (ή της ευρώπης). Η κοινωνία θα ήθελε στην καλύτερη δυνατή περίπτωση να επιστρέψει στο 2004 και το νέο οικονομικό καθεστώς δεν τους υπόσχεται ένα μαγικό αστραφτερό κόσμο. Άρα η πολιτική ανοχή του κόσμου στις οικονομικές κακουχίες “μέχρι οι διαρθρωτικές αλλαγές να αποδώσουν καρπούς” δεν θα έχει τη διάρκεια που είχε στην ανατολική ευρώπη. Για την ακρίβεια δεν θα έχει καμία διάρκεια διότι το όραμα του μέλλοντος των πολωνών ήταν να γίνουν γερμανία, των φίλων του παπαδήμου να γίνουμε από ελλάδα πολωνία.

Άρα θα επιμείνω. Αφού ο ΓρΑΠ δεν πρόλαβε να το νομιμοποιήσει, τι σκατά καπνίζουν οι παράγοντες πέριξ του κολωνακίου?

Μπούρδα Γ

Νέα κυβέρνηση παπαδήμου. Εντάξει θέλετε κι άλλα ανέκδοτα? 5 μέρες καραγκιόζ μπερντές κι έχουμε επιτέλους πάπα. Ο τυπάκος που ο ΓρΑΠ παρακαλάει εδώ και δύο χρόνια να πάρει μέρος στην κυβέρνησή του κι αυτός αρνείται. Ο καραγκιόζης που θεωρεί καταστροφή το κούρεμα των ομολόγων και ισχυρίζεται πως το χρέος πρέπει να πληρωθεί ολόκληρο. Ο άνθρωπος που μαγείρευε τα greek statistics καλύτερα από όλους, ο εκπρόσωπος των τραπεζιτών που μας έφεραν ως εδώ έγινε πρωθυπουργός. Δάκρυα συγκίνησης στο έθνος. Αλλά ας απλώσουμε το στρατηγικό τραχανά.

Τι σημαίνει αυτό για την ελληνική πολιτική σκηνή? Μια απονομιμοποιημένη βουλή, καθώς εκλέχθηκε με διαφορετικά προγράμματα πριν από 2 χρόνια, συγκροτεί μια κυβέρνηση που μπορεί να αποκτήσει ονομαστική ισχύ άνω των 260 βουλευτών (δώστε βάση στο ονομαστική). Εντυπωσιακό ποσοστό εποχών δημοψηφισμάτων αφρικάνικων δικτατοριών. Θα κρατήσει? Ορίστε τι λέει η μαγική μου σφαίρα.

Γ1. Αν στην κυβέρνηση συμμετάσχουν τελικά όλα τα πρωτοπαλίκαρα των σούπερ-μνημονιακών (από νδ κι από πασόκ), τότε πιθανότατα θα μιλάμε για μια κυβέρνηση που θα προσπαθήσει να εξαντλήσει την τετραετία (θα προσπαθήσει είπαμε) και ο σαμαράς θα καταπιεί το αίτημά του για εκλογές σε 3 μήνες. Με αυτόν τον τρόπο βέβαια θα πρέπει να καταπιεί και τη δημοσκοπική κατρακύλα του κόμματός του η οποία είναι βέβαιη καθώς η δημοσκοπική άνοδος δεν οφειλόταν στις καταπληκτικές ικανότητες του συγκατοίκου του ΓρΑΠ στο πανεπιστήμιο, αλλά στη σαφή και σταθερή διαφοροποίηση του από το μνημόνιο (έστω και στα λόγια).

Γ1.2 Μια επιλογή σαμαρά είναι να ψηφίσει μαζί με το πασόκ έναν πλειοψηφικό εκλογικό νόμο με λίστα ή/και 150 βουλευτές επικρατείας, ο οποίος επειδή θα ψηφιστεί από 200 βουλευτές θα μπορεί να ισχύει από τις αμέσως επόμενες εκλογές. Αυτή η επιλογή βέβαια δημιουργεί δύο προβλήματα. Από τη μία απονομιμοποιεί ακόμα περισσότερο το πολίτευμα στα μάτια της κοινωνίας (τουλάχιστον σε αυτούς που ενδιαφέρονται περί δημοκρατίας), αλλά εδώ που φτάσαμε τους δημοκράτες τους έχεις χαμένους. Το δεύτερο πρόβλημα είναι πως με τόσο ρευστό σκηνικό, είναι πιθανό το δεύτερο κόμμα που θα ευνοήσει το πλειοψηφικό να μην είναι φίλα προσκείμενο στο μνημονιακό project (για να μην πούμε το πρώτο).

Γ1.3 Υπάρχει ένας αστερίσκος σε αυτή την κυβέρνηση μακράς πνοής. Μικρός, μοχθηρός αλλά όχι απίθανος. Ο Σαμαράς τη μητσοτακική φιλελεύθερη πλευρά του κόμματος δεν τη γουστάρει καθόλου. Και μπορεί η ντορούλα να είναι στα αζήτητα, αλλά δεν έφυγαν όλοι από το κόμμα. Άρα υπάρχει η μικρή πιθανότητα να μπλοφάρει τώρα πως παίζει το παιχνίδι κυβέρνηση μακράς πνοής και μόλις σε 2-3-4 μήνες σκατώσει το πράγμα, το καταγγέλλει, ρίχνει κι έναν εθνικό δεκάρικο και αρχίζει το αντάρτικο κατά των προδοτών του έθνους με εκλογές.

Αποστασίες και κουρέματα

Γ2. Εδώ λοιπόν ενώνονται δύο ενδεχόμενα. Είτε ο σαμαράς κηρύξει ανένδοτο είτε όχι, το σίγουρο είναι πως μια βουλή 260 βουλευτών που την κυνηγάνε όλοι να τη γιαουρτώσουν δεν θα επιβιώσει πολύ στην ίδια σύνθεση. Σύντομα, τόσο βουλευτές του πασόκ όσο και της νδ θα μπορούν να διαφοροποιηθούν πολύ πιο εύκολα σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς. Κι έτσι η ονομαστική δύναμη των 260 θα έχει διαρροές και κουρέματα. Διότι τώρα ο κομματικός πατριωτισμός είναι πιο περίπλοκη υπόθεση. Και γιατί σύντομα σε αυτό το μονοκομματικό τοπίο θα δημιουργηθεί το αντίπαλο δέος. Μη ρωτάτε ποιο θα είναι αυτό. Μια κρυστάλλινη σφαίρα έχω κι εγώ δεν είμαι ο νοστράδαμος.

Το ζήτημά είναι λοιπόν πως αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ κοινωνικών διαθέσεων και σύσσωμης βουλής θα δημιουργήσει ρωγμές. Που θα οδηγήσουν σ’ έναν πραγματικά αντιμνημονιακό πόλο. Και εκεί θα αρχίσουν οι “αποστασίες”.

Είτε από πασόκους και νεοδημοκράτες που έχουν συνειδησιακό πρόβλημα, είτε -σε μια ενδεχόμενη αποχώρηση σαμαρά- από σουπερ-μνημονιακά ντοράκια που θα αποφασίσουν πως τα νεοφιλελεύθερα μπαλέτα του παπαδήμου μιλάνε περισσότερο στις καρδιές τους.

Τώρα βέβαια όλα αυτά λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Η υποδοχή που επιφυλάχτηκε στους επισήμους στις 28 Οκτώβρη είναι βέβαιο πως θα γίνει καθημερινότητα καθώς και αυτή η κυβέρνηση δεν απευθύνεται σε καμία κοινωνική συμμαχία και ταυτόχρονα είναι σίγουρο πως θα βαθύνει την ύφεση. Άρα οι διθύραμβοι, η άνοδος του χρηματιστηρίου (για τόσα τέρμινα όσα θα είναι τα δις που θα χαρίσει ο λουκάς στις τράπεζες) και τα όσα θα ακούσετε και θα διαβάσετε τις επόμενες μέρες έχουν την ίδια εγκυρότητα με το αντίστοιχο κλίμα πανηγυρισμών που δημιούργησε η είσοδος της αλεπούς της νίκης (AKA βενιζέλου) στο ΥΠΟΙΚ.

Κι εδώ βρίσκεται το πιο θετικό σημείο της όλης ιστορίας για εμένα. Όσο πιο πολυκομματική είναι αυτή η βουλή, όσο πιο πολλά από τα εξαπτέρυγα συμμετάσχουν, τόσες λιγότερες εφεδρείες θα μείνουν για την επόμενη μέρα. Διότι η βιασύνη συγκρότησης αυτής της κυβέρνησης και ο τρόπος με τον οποίο έγινε δείχνει πανικό. Το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα με μια κίνηση καίει 2-3 χαρτιά ταυτόχρονα. Το δεύτερο κόμμα του δικομματισμού και της εναλλαγής της εξουσίας, τους τραπεζίτες και κατ’ επέκταση τον επιχειρηματικό κόσμο, και τα μικρά κόμματα δηλωσιών (δεν φταίω εγώ ρε παιδιά, ο σαμαράς το είπε). Όταν σε μερικούς μήνες από τώρα η κοινωνική αναταραχή τους κάνει όλους να τρέμουν γιατί θα καταλάβουν πως αυτή η κυβέρνηση δεν έχει περίοδο χάριτος, όταν την 25η μαρτίου δεν θα ξεμυτίσει επίσημος και ο πρόεδρος της δημοκρατίας θα είναι στη σκοτία για έκτακτες διαβουλεύσεις με τον λοχ νες, τότε δεν θα έχουν άλλο άσσο στο μανίκι να παίξουν, ή τουλάχιστον εγώ δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν.

Κάπως έτσι ελπίζω πως θα βαδίσουμε στην αρχή του 2012 στην άνοιξη των ευρωπαϊκών λαών.

Και τέλοσπάντων τι άλλο πρέπει να σας πω για να με αφήσετε να συνεχίσω την ομφαλοσκόπησή μου?

πηγή: techiechan