Η Ελλάδα, το κρύο πιάτο στη Λισαβόνα

Γράφει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος

Παρασκευή, 20 Αυγούστου 2010

Πυρετωδώς ξεκίνησαν να εργάζονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να παρουσιάσουν ένα προσχέδιο οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, στη Λισαβόνα, στις 20 Νοεμβρίου. Το κείμενο αυτό θα λάβει την μορφή μνημονίου και θα υπογραφεί – αν όλα πάνε καλά μέχρι τότε - τόσο από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, που θα συμμετέχει στη σύνοδο, όσο και από τον πρόεδρο της Ε.Ε. Χέρμαν βαν Ρομπέι και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Στο μνημόνιο αυτό θα μπαίνουν οι βάσεις για την ευθυγράμμιση της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής με εκείνη των ΗΠΑ, θέτοντας ζήτημα αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Ευρωζώνης και αναπροσαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας. Θα προβλέπεται ουσιαστικά ενοποίηση των δημοσιονομικών και φορολογικών πολιτικών των χωρών μελών της ζώνης του ευρώ, η οποία θα επιδιωχθεί να διευρυνθεί άμεσα. Παράλληλα θα αποτυπώνονται για πρώτη φορά σαφείς........... κανόνες για κοινή ενεργειακή πολιτική μεταξύ των χωρών της ΕΕ, που θα εναρμονίζονται ασφαλώς με τα αμερικανικά συμφέροντα, με γεωοικονομικούς και γεωπολιτικούς όρους.

Επίσης το μνημόνιο θα προνοεί για μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας στην ΕΕ, ακολουθώντας το αμερικανικό μοντέλο, το οποίο και αυτό με τη σειρά του θα ομογενοποιηθεί, ενώ η ΕΚΤ θα μετεξελιχθεί σε αντίστοιχο φορέα με την Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, ώστε και αυτή να αγοράζει τίτλους, που κανείς δεν θα ορέγετο στην συγκυρία και να απορροφά τοξικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Στόχος είναι ο απόλυτος συντονισμός ΕΕ και ΗΠΑ, ώστε να αντιμετωπιστεί από κοινού η Κίνα και να ξεπεραστεί η χρηματοπιστωτική κρίση σε σύντομο σχετικά διάστημα, δίχως άλλες σοβαρές παρενέργειες, όπως ήταν η (τεχνητή) έξοδος της Ελλάδας από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και το πείραμα δημοσιονομικού εξορθολογισμού των οικονομικών της και της στατιστικής απεικόνισης τους, που ακολούθησε. Η θεσμική αποτύπωση των προνοιών του μνημονίου αυτού - που ξεκίνησε να συντάσσεται ως προσχέδιο - αναμένεται να οδηγήσει σε διολίσθηση του ευρώ, ώστε αυτό να καταστεί ισότιμο με το αμερικανικό δολάριο (ισοτιμία 1:1).

Η Ελλάδα θα αποτελέσει κατά πάσα πιθανότητα το κρύο πιάτο στο τραπέζι της κοινής Συνόδου Κορυφής ΕΕ – ΗΠΑ, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της προγραμματισμένης συνόδου του ΝΑΤΟ. Μέχρι τότε θα έχει αποφασισθεί ποιο από τα δύο μοντέλα διαχείρισης της κρίσης στην χώρα μας θα ακολουθηθεί, αντικαθιστώντας ουσιαστικά το υπάρχον Μνημόνιο, το οποίο ούτως ή άλλως θα απενεργοποιηθεί εξαιτίας της αντισυνταγματικής και «αντικοινοτικής» του υφής (περιεχομένου). Ποια είναι τα δύο αυτά μοντέλα σε ένα εκ των οποίων θα πρέπει να καταλήξει μέχρι το Νοέμβριο η τρόικα, επιτρέψτε μου να μην αναφερθώ. Δεν θέλω ξανά να προκληθεί αναστάτωση και να οδηγηθεί η κυβέρνηση σε διαψεύσεις «ανυπόστατων φημών», την στιγμή μάλιστα που, από ότι μαθαίνω, έχει άλλες έγνοιες.

Αντ’ αυτού θα μπορούσα να επισημάνω τον προβληματισμό που υπάρχει αυτήν την στιγμή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξέλιξη του προγράμματος που υποστηρίζεται από τον «μηχανισμό» στην χώρα μας, αλλά και την ίδια την πολιτική φύση του «μηχανισμού» που έχασε την νομιμοποίησή του μετά την άρνηση της Σλοβακίας να εκταμιεύσει το ποσό που αντιστοιχούσε στην δική της συμμετοχή.

Όλα τα μέρη της τρόικας αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να εισέλθει σύντομα στον κύκλο της ανάπτυξης, ούτε υπάρχει μεσοπρόθεσμη προοπτική άντλησης επενδυτικών κεφαλαίων από την αγορά, η οποία εμφανίζεται ολοένα και πιο δύσπιστη όσον αφορά στην ικανότητα της χώρας να εξυπηρετήσει το χρέος της. Διαπιστώνουν ότι η πολιτική περικοπών και άγριας λιτότητας που ακολουθείται, επιχειρώντας να θεραπεύσει το πρόβλημα δημοσιονομικής πειθαρχίας και το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, καταλήγει να επιδεινώνει όλους τους δείκτες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Καταλήγουν, λοιπόν, ότι εάν στοιχειωδώς τους επόμενους δύο μήνες ολοκληρωθεί το learning by numbers από τα στελέχη της τρόικας προς την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας, θα είναι η στιγμή που θα καταστεί επίκαιρη η αναδιάρθρωση του χρέους την οποία αναμένει η αγορά, που όμως, σε κάθε περίπτωση δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση καθώς εξετάζονται ρυθμίσεις που ευνοούν από τους δανειστές της χώρας άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. Αν δεν προχωρήσουν σε αυτήν την ήπια μορφή επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους ή μέρους του χρέους, οι αγορές δεν φαίνονται πρόθυμες να ανοίξουν την πόρτα τους στην χώρα, επιτρέποντας στις τράπεζες να προχωρήσουν σε δανεισμό αναπτυξιακού χαρακτήρα. Τα ποσά που έχουν δοθεί μέχρι τώρα στις τράπεζες από το κράτος, μπορείτε να τα ξεχάσετε. Ένα μέρος αυτών πήγε κατευθείαν στις τσέπες των μεγαλομετόχων τους, ενώ το μεγαλύτερο για να καλύψει τις απώλειες από την υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων, προκειμένου αυτές να συνεχίσουν να αντλούν ρευστότητα από την ΕΚΤ.

Άρα οι επόμενοι δύο μήνες προβλέπεται να είναι καθοριστικοί για την εξέλιξη της ελληνικής περιπέτειας, η οποία, στον βαθμό που δεν οδήγησε στην εκπόνηση μιας εθνικής στρατηγικής άρνησης του χρέους, θα συνεχίσει να προκαλεί φτωχοποίηση των δύο τρίτων της ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα στασιμοπληθωρισμό και πραγματική υποβάθμιση της αξίας της ήδη μειωμένης ποσότητας των ευρώ που θα καταλήγουν στο νοικοκυριό. Έτσι θα ζήσουμε την τραγική εμπειρία και να υφιστάμεθα τις συνέπειες του προγράμματος της χειρότερης μεταπολεμικής λιτότητας και παράλληλα η αξία του κοινού νομίσματος να είναι μικρότερη στην χώρα μας απ’ ότι στην Γερμανία και στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Αυτό όμως δεν νομίζω ότι ενδιαφέρει ιδιαίτερα πολλούς Ευρωπαίους – αν και σοβαρές γερμανικές και γαλλικές εμπορικές επιχειρήσεις απέσυραν ήδη το ενδιαφέρον τους από την χώρα - καθώς, όπως φαίνεται, ούτε καν οι ίδιοι οι Έλληνες έδειξαν να θορυβούνται αναλόγως! Όταν εναντίον του Μνημονίου κινητοποιούνται μερικές δεκάδες χιλιάδες αντί εκατοντάδων χιλιάδων, τότε είναι προφανές ότι οι «ναυαγοί» περιμένουν από άλλους να τους φουσκώσουν το σωσίβιο! Τυφλωμένοι από την υπερέκθεση στην τηλεόραση και τα πρωτοσέλιδα του Τύπου, περί άλλων τυρβάζουν. Προφανώς εμπιστεύονται την … υπεύθυνη κυβέρνηση της χώρας και έχουν αφήσει την τύχη τους στα στιβαρά χέρια της παρέας εκείνων που παραγοντίζουν ως μέλλοντες παγκόσμιοι (δια)κυβερνήτες. Το Νοέμβριο … τα νεότερα.