η μέρα της μαρμότας

Ευτυχισμένο το 2007

Date: 2016.02.08

Γιατί το 2007? Διότι αυτή είναι η χρονιά που άρχισε η κρίση. Υπάρχει μια διαστρεβλωμένη χωροχρονική αντίληψη στον περισσότερο κόσμο, που θα έκανε ακόμα και τον μακαρίτη τον P.K.Dick να χαμογελά με την ειρωνία. Αυτή η διαστρέβλωση είναι που κάνει κι εμάς τους προφήτες να κερδίζουμε δόξα και ουρί.

Οι περισσότεροι νομίζουν ότι η κρίση ξεκίνησε τον σεπτέμβρη του 2008 με την κατάρρευση της Lehman. Οι πιο πληροφορημένοι θα χαμογελάσουν επίσης και θα σημειώσουν ότι η κρίση ξεκίνησε τον φλεβάρη του 2008 με την κατάρρευση μιας άλλης επενδυτικής τράπεζας της bear sterns.

Την πεποίθηση αυτή θα σας την ενισχύσουν και κανά δύο ταινίες, όπως το big short. Που για να δημιουργήσει ένα δραματικό σασπένς των “ηρώων” που πάνε κόντρα στο ρεύμα (δεν έχει πλάκα που οι ήρωες σε αυτή την ταινία είναι διάφοροι κερδοσκόποι?), πηδάει χρονικά μέσα σε 5 λεπτά μεταξύ φλεβάρη και σεπτέμβρη του 2008. Όμως οι ήρωες κερδοσκόποι ήξεραν ήδη από το 2007 ότι είχαν κερδίσει το στοίχημα που έβαλαν.

Η κρίση, δηλαδή η συνειδητοποίηση του σκασίματος της φούσκας ξεκίνησε τους πρώτους μήνες του 2007. Φυσικά όλοι έκαναν πως κοιτούσαν από την άλλη πλευρά και πως αυτό το σκάσιμο δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσωρινή διακοπή στην άνοδο. Άλλωστε η αμερικάνικη οικονομία “αναπτυσσόταν” επι 17 συνεχή χρόνια, μια πρωτοφανή κατάσταση για όλο τον ιστορικό καπιταλισμό. Μας πήρε κανένα δύο χρόνια ακόμα για να πέσουμε από τα σύννεφα καταλαβαίνοντας ότι αυτή η “ανάπτυξη” δεν ήταν παρά ένας πληθωρισμός στις τιμές των assets (ά ρε μίνσκυ την έκανες νωρίς). Αλλά γιατί να χαλάσεις το δραματικό σασπένς και τα εκατομμύρια των “ανυποψίαστων” που πέφτουν από τα σύννεφα?

Καλωσήλθατε στη μέρα της μαρμότας

Η κρυστάλλινη μου σφαίρα λέει λοιπόν ότι ζούμε ξανά το 2007. Ότι η επόμενη φάση της κρίσης έχει ήδη ξεκινήσει και ότι απλά οι περισσότεροι κοιτάνε κάπου αλλού, γιατί πολύ απλά δεν θέλουν να χαλάσουν τη φαντασίωση. Τα σημάδια είναι όλα εδώ και κυρίως αυτή επιτακτική ανάγκη να πουλήσουν. Τι? Τα πάντα. Σπίτια, τάμπλετς, εταιρίες, πετρέλαιο κλπ κλπ. Εδώ και μερικούς μήνες τα μηνύματα της αγωνίας έρχονται από παντού. Το πιο αστείο από αυτά ήταν ότι προχθές ήρθε ένας γείτονας εδώ, και μου ζήτησε την άποψη μου για το πρότζεκτ του. Θέλει λέει να πείσει τους υπόλοιπους να πουλήσουν ένα μέρος του ακάλυπτου (όταν λέμε ακάλυπτο εδώ εννοούμε ένα χώρο 50x50m) για να φτιάξουν μία ακόμα πολυκατοικία. Και ο άνθρωπος αυτός δεν έχει καμία σχέση με εργολαβίες.

Στην κρίση του 1929 έλεγαν ότι όταν ακόμα και οι λούστροι στη wall street σου δίνουν tip για μετοχές, τότε η κρίση δεν είναι πολύ μακριά. Και νομίζω ότι αυτό το παραπάνω ανέκδοτο με τον γείτονα είναι το σημερινό αντίστοιχο για τη γερμανική φούσκα.

Το μόνο που λείπει για επιβεβαίωση είναι η γερμανική κυβέρνηση να αρχίσει πάλι τις προσφορές μήπως και οι γερμανοί ανταλλάξουν ένα ακόμα αυτοκίνητο (όπως έκαναν το 2008 και τους αντέγραψε ο κωστάκης την άνοιξη του 2009). Διότι ξέρετε το 2008 αγόρασαν από τα ληγμένα της VW :)

Αλλά αν περίμενα από την γερμανική κυβέρνηση να καταλάβει την κρίση θα έπεφτα κι εγώ από τα σύννεφα :)

Ο γκοτζίλα ως φύλακας άγγελος

Η ιαπωνική κρίση που είναι ο οδηγός και ο φύλακας άγγελος των προβλέψεων μου εδώ και μια δεκαετία, ξεκίνησε μεν το 1991-92 και κράτησε μέχρι το τέλος του 2004, δηλαδή 25 χρονάκια. Εκεί “τελείωσε” για καμιά δεκαριά μήνες (ελέω των εξαγωγών προς κίνα) και συνεχίζει απτόητη μέχρι σήμερα. Αυτή η κρίση λοιπόν δεν είναι ενιαία και εσωτερικά έχει διάφορα επεισόδια. Τα επεισόδια δεν είναι τόσο οικονομικά δραματικά όσο το 1991-92. Διότι ο κόσμος είχε ήδη πέσει από τα σύννεφα και ήταν πιο υποψιασμένος. Το γεγονός όμως ότι δεν είχαν κάποιο δραματικό μπάμ, δεν σημαίνει ότι δεν άλλαξαν πολύ τα πράγματα.

Οι κρίσεις σπάνια είναι μόνο οικονομικές. Με την οικονομολατρία που μας βαράει και την “υλιστική” προσέγγιση πως για κάθε πολιτικό και κοινωνικό γεγονός υπάρχει μια “οικονομική” εξήγηση (που μάλιστα μπορεί να δοθεί και ως γράφημα), στην ουσία χάνουμε όχι μόνο το δέντρο αλλά ολόκληρο το δάσος.

Έτσι το να δούμε τη φουκουσίμα για παράδειγμα ως ένα τυχαίο γεγονός (ξέρετε από αυτά τα τυχαία που στα πυρηνικά εργοστάσια συμβαίνουν κάθε 10 χρόνια), είναι μια μάλλον μυωπική προσέγγιση. Όπως και το να δούμε την αραβική άνοιξη μόνο ως αποτέλεσμα της κερδοσκοπίας των αγοριών της wall street στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων.

Ο λόγος που σας παραμυθιάζω τόση ώρα, είναι γιατί θα σας ζητήσω να ξεκολλήσετε τη μουσούδα σας από τις μειώσεις των συντάξεων, την πτώση των γερμανικών εξαγωγών και ένα σωρό άλλα παρόμοια γεγονότα (που θα σηματοδοτήσουν τη νέα περίοδο της κρίσης) και να προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα λιιιιγο πιο αποτραβηγμένα. Όχι για να μπορέσουμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί στα επόμενα 20 χρόνια, αλλά για να δούμε τις καραμπόλες που ήδη συμβαίνουν μπροστά μας.

Η γερμανία ως το νέο επίκεντρο της κρίσης και η άλωση του βορρά.

Όχι δεν πρόκειται για κάποια καρμική δικαιοσύνη που οι κατάρες των ανταρσιτών μαζί με τους λαφαζανέους έπιασαν τόπο (τώρα που ετοιμάζουν το νέο εαμ με το αριστερό τσαγανό της νίκης). Πρόκειται απλά για τον γνωστό κανόνα που λέει πως πέφτει με περισσότερο γδούπο, αυτός που πέφτει από τα σύννεφα, σε σχέση με αυτόν που πέφτει από τον πρώτο.

Η ατμόσφαιρα εδώ στο βορά είναι ακριβώς η ίδια ατμόσφαιρα που υπήρχε στις ΗΠΑ το 2007 και στην ελλάδα τον δεκέμβρη του 2008. Με λίγα λόγια όλοι έβλεπαν ότι το παιχνίδι τελειώνει, αλλά έψαχναν εναγωνίως κάποιον να φταίει για το πάρτι που χαλάει. Στην ελλάδα των δεκεμβριανών ήταν διάχυτη η υστερία για τις χριστουγεννιάτικες πωλήσεις που πέφτουν επειδή αυτά τα κωλόπαιδα δεν θέλουν να κάτσουν στο playstation που τους αγοράσαμε (διότι η κατάρρευση των αγορών -αν θυμάστε- δεν μας ακουμπούσε εμάς).

Το διάχυτο συναίσθημα του δεκέμβρη του 2008 ήταν πως εντάξει δίκιο έχουν τα παιδιά, αλλά μην μας κάψουν και τα αυτοκίνητα.

Το ίδιο διάχυτο συναίσθημα υπάρχει και στο βορά, μόνο που αντί για τα δικά μας παιδιά, είναι αυτά των μεταναστών (ακόμα πιο ευκολάκι).

Η μεγάλη τρίπλα της μέρκελ.

Όσο περνάει ο καιρός τόσο σιγουρεύομαι για τα κίνητρα της μέρκελ να ανοίξει τα σύνορά της γερμανίας. Από την αρχή απέκλεια ως βασικό κίνητρο το οικονομικό, καθώς η ιδέα πως η χώρα χρειάζεται νέο φθηνό εργατικό δυναμικό εν μέσω οικονομικής κρίσης είναι προβληματική. Ναι ο γερμανικός σεβ είδε σε αυτή την κρίση μια ευκαιρία και θα ήταν άδικο να μην την εκμεταλλευθεί, αλλά είναι αποδεδειγμένο πως οι δυτικές ελίτ λειτουργούν με ορίζοντα 6μήνου (βαριά) και σε αυτόν τον ορίζοντα έψαχνα να βρω τα κίνητρα της μέρκελ.

Στο τελευταίο irc νομίζω ανέπτυξα αυτή την υπόθεση πως η μέρκελ το καλοκαίρι έψαχνε να βρει έναν τρόπο να απαγκιστρωθεί από την εικόνα της κακιάς δικτατορικής γερμανίας που καταπιέζει όλη την ευρώπη. Το προσπαθεί καιρό τώρα βάζοντας μπροστάρηδες στην εε διάφορους άλλους παίκτες να κάνουν τους κακούς, αλλά οι σλοβάκοι και οι λιθουανοί δεν μπορούν να εκληφθούν ως κάτι άλλο πέρα από πελάτες της γερμανίας κι έτσι το τρυκ, πως για όλα φταίνε οι σκληροί φιλανδοί δεν έπιανε.

Με τόσες εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες στα σύνορά της η γερμανία, μπορούσε να υιοθετήσει τον ουγγρικό δρόμο και να στήσει φράχτες και πολυβόλα. Αλλά αυτό θα έδινε ακόμα μεγαλύτερη τροφή στην ιδέα ότι η γερμανία είναι ο μεγάλος μπαμπούλας, κάτι που δεν αντέχει ούτε πολιτικά ούτε φαντασιακά.

Καθώς η ρετσινιά του 1945 αποτελεί την επίσημη αφήγηση του δυτικού κόσμου από τότε και μετά και το ναζιστικό καθεστώς αποτέλεσε το μέτρο σύγκρισης όλων των darth vader από εκεί και έπειτα, ο δρόμος των πολυβόλων ήταν κλειστός.

Με το να ανοίξει τα σύνορα η μέρκελ πρακτικά έριξε σε όλους τους άλλους το ρόλο του ηθικά κακού και κράτησε για τη γερμανία (και τον εαυτό της) το ρόλο του ηθικά καλού.

Όλα αυτά με τεράστιο πολιτικό κόστος στο εσωτερικό της για την ίδια και με παράπλευρη απώλεια την ντεφάκτο κατάργηση του σένγκεν σε όλη την ευρώπη. Το πρώτο είναι εντυπωσιακό (η μέρκελ δεν έχει κάνει ποτέ τίποτα που να αντικρούει το κοινό γερμανικό αίσθημα), αλλά το δεύτερο δεν είναι καθόλου. Από την αρχή της κρίσης η γερμανία έχει δείξει μια εξαιρετικά (αυτοκτονική λέω εγώ) αδιαφορία για το οικοδόμημα που της έχει προσφέρει την ισχύ της.

Σήμερα -6 μήνες αργότερα- ολόκληρη η βόρεια ευρώπη βρίσκεται σε καθεστώς υστερίας. Και δεν μιλάμε για τους γνωστούς αγνώστους, δηλαδή ούγγρους, πολωνούς, εσθονούς SS και τα ρέστα. Τα σκανδιναβικά γλυκουλίνια, οι και καλά κούλ/πολυπολιτισμικοί ολλανδοί, οι υποτίθεμενοι μαχητές των ελευθεριών γάλλοι, ακόμα και οι ελβετοί βρίσκονται όλοι σε μια αντι-μεταναστευτική παράκρουση. Σε όλο αυτό οι γερμανοί έχουν το πολιτικό και ηθικό πάνω χέρι. Τώρα η μέρκελ μπορεί να λέει ότι οι μετανάστες θα μείνουν προσωρινά στη χώρα και μετά σπίτια τους και κανείς να μην το εκλαμβάνει αυτό ως ρατσιστικό λόγο, ακριβώς γιατί οι δανοί και οι ελβετοί θέλουν να τους κατασχέσουν τα υπάρχοντα, οι σουηδοί επιτρέπουν τη διέλευση μόνο με φωτογραφικό έλεγχο ενώ ετοιμάζονται να στείλουν πίσω το 1/3 από αυτούς που μπήκαν στη χώρα κλπ κλπ.

Δεν υπάρχει πιο αστείο σχέδιο, από την ιδέα ότι θα φτιάξουν έναν φράχτη στα μακεδονικά σύνορα και οι μετανάστες θα παραμείνουν στην ελλάδα. Η οποία ελλάδα σε περίπτωση που δεν το έχετε καταλάβει, αποτελεί -σύμφωνα με το όραμα- τη μεταναστευτική χαβούζα (συγνώμη hot spot ήθελα να πω). Ειδικά φέτος την άνοιξη όπου οι μεταναστευτικές ροές από τη συρία θα περιλαμβάνουν όλο και περισσότερες που πρόσκεινται πιο φιλικά στον τρισκατάρατο τζιχαντισμό. :)

Οι συζητήσεις κομισιόν-ερντογάν είναι χαρακτηριστικές. Όχι γιατί ο σουλτάνος έχει απασφαλίσει όπως είναι η νέα έκφραση του συρμού. Αυτό το ξέρουμε καιρό τώρα. Αλλά γιατί η στάση των ευρωπαίων απέναντι του είναι ακόμα πιο αστεία. Σαν πρίγκιπα σε υποδεχθήκαμε του λέει ο ζαν-κλωντ, σου δώσαμε 3 ολόκληρα δις κι εσύ ακόμα να μας κάνεις τα χατήρια. Αυτός είναι ο καλαμπόρτζικος τρόπος που καταννοούν τον κόσμο οι ευρωπαϊκές ελιτ :)

Καθρεύτη καθρευτάκι μου

Όμως το μεταναστευτικό, παρότι αποτελεί το κύριο θέμα υστεριασμού στην ευρώπη, δεν αποτελεί παρά έναν καθρέφτη της κρίσης και της κατάρρευσης που βιώνουμε. Οι λευκοί κώλοι που χιλιάδες μαυριδεροί μετανάστες χούφτωναν την πρωτοχρονιά στην κολωνία (και στη φιλανδία μαθαίνω), λένε περισσότερα για το κοινωνικό κλίμα που επικρατεί παρά για ένα τελικά μη-γεγονός.

Ακριβώς όπως ο δεκέμβρης του 2008 μας είπε πολύ περισσότερα για την κατάρρευση του ελληνικού θαύματος και της ισχυρής ελλάδας, παρά για τα κωλόπαιδα που έκαιγαν το αβραμό-δεντρο. Αν λοιπόν οι πιο καβατζομένοι (τώρα που είπα αβραμόπουλος θυμήθηκα τη λέξη) του ευρωσυστήματος, έχουν αρχίσει να υστεριάζουν, δεν είναι επειδή θυμήθηκαν τους προγόνους τους και την καθαρότητα της φυλής, αλλά επειδή ακριβώς εκφράζουν αυτή την κατάρρευση. Εντελώς αποπροσανατολισμένα και τυχάρπαστα, όπως ακριβώς έγινε και στην ελλάδα.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι περισσότερες επίκαιρες συζητήσεις είναι αδιάφορες ειδικά με τον τρόπο που είναι διαμορφωμένα τα στρατόπεδα. Η αριστερά που ο μισεά κατηγορεί έχει γίνει αδιάφορη ακριβώς επειδή δεν έχει απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις, όχι επειδή την κατηγορεί ο μισεά. Πχ. Είστε υπερ ή κατά της παραμονής της βρετανίας στην ΕΕ?

Στις βάρκες αδερφές μου και στ’ άγρια βουνά.

Μέσα σε αυτό το καθεστώς κατάρρευσης, οι άμυνες που μπορεί να έχει η καθεμία μας είναι περιορισμένες. Το ίδιο ισχύει και για τις συλλογικές άμυνες, καθώς δεν υπάρχει (ακόμα?) το συλλογικό φαντασιακό εκείνο που θα μας ενώσει γύρω από κάτι. Κάπως έτσι αναγκαστικά η συλλογικότητα λαμβάνει τη μορφή μικρών ομάδων ομοιδεατών. Των τρελών του χωριού με λίγα λόγια. Οι κινήσεις τους θα είναι εξίσου σπασμωδικές και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πόσο πετυχημένες θα είναι.

Δηλαδή αυτοί οι τρελοί μπορεί να πάνε μαζί με τον Dutch Mountains να “καταλάβουν” έναν από τους δεκάδες άδειους δήμους της μακεδονίας για να φτιάξουν μια αμεσοδημοκρατία.

Ή μπορεί να φτιάξουν ένα κοντέινερ και να έρθουν να με βρουν στο μοντεβιδέο ή στην ορεινή τοσκάνη.

Ή να παντρευτούν ένα κουβανό και να πάνε στην κούβα (σόρυ βάιπερ, είναι ο μόνος τρόπος να μείνεις μόνιμα στην κούβα)

Ή, ή ή είναι κάτι που δεν μπορώ να σας πω. Το μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά είναι πως όσο πιο μακριά βρίσκεστε (όχι μόνο γεωγραφικά) από αυτό το σύστημα που καταρρέει, τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι πιθανότητες να μη σας καταπιεί μαζί του.

Ξέρω μπορεί τελικά να μη συμβεί τίποτα απ’ όλ’ αυτά κι όλα να συνεχίσουν “κανονικά” και που να τρέχεις τώρα επιστήμων άνθρωπος με τα ψηλοτάκουνα και έχω κι ένα παιδί να θρέψω δεν μπορώ να κάνω τον τρελό του χωριού, και εμένα δεν με ακουμπάει γιατί είμαι κομπιουτεράς και η μαμά μου θα πεθάνει από την ανησυχία της και 3 ντουζίνες ακόμα εξηγήσεις μπορούν να σταθούν σαφώς ως πιο “έλλογες” εξηγήσεις του κόσμου.

Όπως άλλωστε και το 2007 η πιο “έλλογη” εξήγηση ήταν πως είναι αδύνατο να καταρρεύσει έτσι το σύστημα όταν τα πιο λαμπρά μυαλά του κόσμου και οι πιο πλούσιοι και ισχυροί βρίσκονταν από πίσω του.

πηγή: τέκι