"από το παν και την ουσία"*

" Τα Χριστούγεννα του 1995 ο Τζίμης Πανούσης έπαιζε, νομίζω, στο Κύτταρο.
Όταν τελείωνε η παράσταση και αποχαιρετούσε το κοινό, στο video wall έμενε να παίζει μια εικόνα. 

Ήταν Αλβανοί οικονομικοί μετανάστες, που έμπαιναν φοβισμένοι, βρώμικοι και αξύριστοι στα λεωφορεία που θα τους έστελαν πίσω στην Κακαβιά.

Τότε το ζήτημα των μεταναστών δεν απασχολούσε κανέναν ή σχεδόν κανέναν.
Δεν υπήρχε καλά - καλά στην ατζέντα της αριστεράς και της αναρχίας. Καθόμασταν και κοιτούσαμε το βίντεο, περιμένοντας τι θα γίνει, ώσπου κάποια στιγμή ακουγόταν η φωνή του Τζιμάκου από τα αποδυτήρια: «Παιδιά φύγετε. Δεν είναι τίποτα. Αλβανοί είναι. Έρχονται να βρουν δουλειά, τους δέρνουν, τους στέλνουν πίσω, δεν είναι κάτι. Αλβανοί. Αύριο μπορεί να τους χώσουμε σε κάνα στρατόπεδο, να γλιτώσουμε τις βετζίνες. Μη χάνετε τον χρόνο σας. Σηκωθείτε φύγετε. Να 'ταν Έλληνες, να καθόσασταν, αλλά για Αλβανούς τώρα; Πάτε τη βόλτα σας, τελειώσαμε». 

Το 1/10 του χώρου, αυτοί που κάθονταν πίσω στο μπαρ, ξέσπαγε σε χειροκροτήματα και επεφημίες, «μπράβο ρε Τζιμάκο», οι περισσότεροι παρέμεναν αμήχανοι για λίγο, δεν πολυκαταλάβαιναν το πνεύμα, μετά από λίγο χειροκροτούσαν και αυτοί -δεν είμαι βέβαιος ότι ήξεραν γιατί.

Αυτός ήταν ο Τζιμάκος.

Ένας άνθρωπος που για πολλά χρόνια χάριζε τη δημόσια ειρωνική φωνή του σε ιδέες και απόψεις εντελώς περιθωριακές και με τη δύναμη του μεσαιωνικού γελωτοποιού τις έβγαζε από το πηγάδι. 

Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να εξηγηθεί αυτό σε ανθρώπους που μεγάλωσαν τα τελευταία 10 χρόνια, που οι ιδέες αυτές είναι πια δημόσιες, κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο, ανακατεύονται στη γενική πολιτική συζήτηση, έχουν φωνή και λόγο, που δεν έχουν βιώσει τη μοναξιά και την απομόνωση του '80 και του '90. 

Θα ήταν δύσκολο να τους εξηγήσεις ότι κάθε αστείο που διαβάζουν εδώ, όλο το στυλ της ειρωνίας και του κυνισμού, το ύφος της αποδόμησης της εξουσίας οφείλει την αρχιτεκτονική του σε έναν άνθρωπο που έκανε κάτι εντελώς πρωτότυπο και ξεχωριστό μόνος του για πολλά χρόνια και μας επηρέασε όλους. 

Ότι μάθαμε να μη σεβόμαστε την πατρίδα, τη θρησκεία, την οικογένεια, την αστυνομία, την ιερότητα και την εξουσία από τις ατάκες του, ότι διδαχθήκαμε τη βλασφημία από τον δικό του λόγο.

Ότι κάθε στεροτυπική σχεδόν πια εκφορά του λόγου μας, πριν γίνει τέτοια εφευρέθηκε από έναν περίεργο γελωτοποιό που την εισήγαγε στο δημόσιο λόγο με κόστος.

Είπε πολλές βλακείες ο Τζιμάκος τα τελευταία χρόνια.

Δεν πέρασε ποτέ από την άλλη πλευρά, απλά με τα χρόνια μετατράπηκε λίγο σε έναν ηλικιωμένο που γκρινιάζει για τα πάντα και του φταίνε όλοι στο καφενείο. 

Δεν θα τον θυμόμαστε για αυτό όμως, γιατί ποτέ δε δοκίμασε να κάνει την παρακμή του μπίζνα ούτε έφτιαξε μεγάλες και πομπώδεις εξομολογήσεις για να πιάσει θέση στην αυλή των βασιλιάδων. 

Δεν υποστήριξε ποτέ κανέναν δυνατό απέναντι σε κανέναν αδύναμο. Παρέμεινε ο Τζιμάκος που το 2009 πήγαινε στις συνελεύσεις του ραδιοσταθμού City που έκλεισε η Γιάννα Αγγελοπούλου, αλληλέγγυος στους εργαζόμενους, και ρωτούσε πώς μπορούσε να βοηθήσει, το 2008 υποστήριζε δημόσια την εξέγερση του Δεκέμβρη και όλα αυτά τα χρόνια βοηθούσε ομάδες, φανζίν και πρωτοβουλίες που του κινούσαν το ενδιαφέρον.

Διάβασα μερικά σχόλια πολύ μικρόψυχα χθες εδώ. Θα έλεγα στους συγγραφείς τους να μελετήσουν στον Τζιμάκο πώς μπορεί κανείς να είναι κυνικός και διατρητικός, χωρίς να είναι μικρόψυχος. 

Ίσως αυτό να είναι ένα από τα βασικά πράγματα που θα μας χρειαστούν στο επόμενο διάστημα.

Σε κάθε Μεσαίωνα, οι γελωτοποιοί αναλαμβάνουν να καταδείξουν την αθλιότητα της αυλής. 

Κι εμείς χάσαμε χθες τον πιο σπουδαίο. 

Ας σηκώσουμε το τρυπάνι του και ας συνεχίζουμε να τρυπάμε τον τοίχο. Κάθε μικρή ρωγμή, να το ξέρετε, την οφείλουμε λίγο και στον Τζιμάκο. Που δεν έκοψε ποτέ τα μαλλιά του, δεν τελείωσε ποτέ το πανεπιστήμιό του και δεν έκανε ποτέ τη θητεία στο στρατό.

Αντίο Τζιμάκο, γαμώ το Χριστό μου. "

SXY

*το "από το παν και την ουσία" είναι ένα λογοπαίγνειο για το επίθετό του, που το είχε κάνει ο ίδιος, συστηνόμενος σε κάποια ακροάτρια:

-πα...πανούσης?

-ναι..πανούσης...από το παν και την ουσία

:)